အစီရင်ခံစာအကျဉ်းချုပ် ရှမ်းပြည်နယ် အရှေ့ပိုင်း တာချီလိတ်မြို ၏့ မြောက်ဖက် တောင်တန်းဒေများတွင် ဒေသခံများကို ထိခိုကေ် စသည့် ရွှေဖြူတူးဖော်ခြင်းလုပ်ငန်းကို ၂၀၀၇ခုနှစ်မှ စတင်ခဲ့ကာ ယင်းကြောင့် လားဟူ၊ အာခါနှင့် ရှမ်းရွာ ၈ရွာမှာ လူပေါင်း ၂၀၀၀ကျော်ကို ထိခိုက်စေခဲ့သည်။ ရွှေဖြူတူးဖော်မှုကို မြန်မာကုမ္ပဏီများက ဆောင်ရွက်နေပြီး တရုတ်နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ တင်ပို့လျှက်ရှိသည်။ တာချလီ တိ ြ်မို့ မြောကဖ် က ် ၁၃ကလီ မို တီ ာအကွာရ ှိအားရဲခေါ် အာခါရွာအနီးတငွ ်ကမု ဏ္ပ ၅ီ ခကု လပု င် န်း လပု က် ငို လ် ျှကရ် သှိ ည။် ထကို မု ဏ္ပ မီ ျားက ရွာသားများပငို ဆ် ငို သ် ည့်ပစည္စ ်းများနငှ့် မြေယာများက ိုအတင်းအကျပဖ် အိ ားပေး၍ ဈေးနမှိ ်ရောင်းချစေသကသဲ့ ို မြေယာအချို က့ ို လျှော်ကြေးမပေးဘဲ အဓမ္မသိမ်း ယူ ခဲ့ကြသည်။ ထောင်ပေါင်းများစွာသော စိုက်ပျိုးမြေဧကများနှင့် သစ်တောများကို ကုမ္ပဏီက သိမ်းယူနေပြီး အချို့သောမြေယာများသည် သတ္တုတွင်းမှ အညစ်အကြေးများစွန့်ပစ်သောကြောင့် ပျကဆ် ီးလျှကရ် သှိ ည။် ရွာသရူ ွာသားများ အသုံးပြုသည့်အဝေးပြေးလမ်းသ့ိုသွားရောကရ် ာလမ်းမှာလည်း သတု္တတူးဖောသ် ည့် ကုန်တင်ကားများ၊ စက်ယန္တယားကြီးများ ဖြတ်သန်းသွားခြင်းကြောင့် ပျက်ဆီးကြရသည်။ သတု္တတူးဖောြ်ခင်းကြောင့် ရွာသားများ အဓကိ အသုံးပြုနေသော ရေအရင်းအမြစ ်ညစည် မ်းလျှကရ် ြှိပီး ရေစီးကြောင်းများလည်း ပြောင်းလဲကုန်သည်။ ယင်းအခြေအနေများက ဒေသခံအမျိုးသမီးများကို ကြီးမားသော အခက်အခဲများဖြစ်ပေါ်စေသည်။ အကြောင်းမှာ ရေရရှိရန်အတွက် အလွန်ဝေးကွာသောခရီးကို ခြေလျင် လမ်းလျှောက်သွားရသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ထို့အတူ သတ္တုတူးဖော်ရာလုပ်ငန်းသို့ အမျိုးသားရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ အစုလိုက်အပြုံလိုက် ရောက်ရှိ လာခြင်းကြောင့် ထိုနေရာတဝိုက်တွင်နေထိုင်သည့် အမျိုးသမီးများ၏ လုံခြုံရေးမှာ အန္တရာယ် ကျရောက် လျှက်ရှိသည်။ စိုက်ခင်းသို့ သွားသည့်အမျိုးသမီးများမှာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိပါးနှောင့်ယှက်မှုများကို ကြုံတွေ့ နေရသည်။ အမျိုးသမီးငယ်များမှာ သတ္တုတွင်းအလုပ်သမားများ၏ မယားငယ်များအဖြစ် သိမ်းယူခံရသကဲ့သို့ အချို့ အမျိုးသမီးငယ်များမှာ ပြည့်တန်ဆာများ ဖြစ်ကြရသည်။ သတ္တုတွင်းဝန်ထမ်းများက ဒေသခံ အမျိုးသမီးငယ်များကို လူကုန်ကူးရာတွင် ပါဝင်ပတ်သက်နေကြသည်။ ရွာသ၊ူ ရွာသားများ၏ အခငွ အ့် ရေးက ိုကာကွယ်ပေးသည့် ဥပဒေစိုးမိုးမလှု ည်း ကင်းမဲ့နေသည။် မြနမ် ာစစတ် ပမ် ှအရာရမှိ ျားအား လာဘ်ထိုးခြင်းအားဖြင့် သတ္တုတူးဖော်သည့် ကုမ္ပဏီများသည် လူမှုရေးနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ စံသတ်မှတ်ချက်များကို လိုက်နာရန်မလိုဘဲ လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်နိုင်ကြသည်။ ထို့ကြောင့် သတ္တုတူးဖော်သည့်ကုမ္ပဏီများနှင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံမှ ရွှေဖြူဝယ်ယူသူတို့သည် လူမှုရေးနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးဆိုင်ရာ တာဝန်များကို ရှောင်ရှားခြင်းဖြင့် သတ္တုတူးဖော်ခြင်း လုပ်ငန်းမှ အမြတ်ငွေ များနိုင်သမျှ များများရအောင် ဆောင်ရွက်နေကြသည်။ ထို့ကြောင့် လားဟူ အမျိုးသမီးအဖွဲ့က ဒေသတွင်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို မဖြစ်စေဘဲ ဆင်းရဲမွဲတေမှုနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ပျက်ဆီးမှုကိုသာဖြစ်စေသည့် သတ္တုတူးဖော်ခြင်းလုပ်ငန်းကို ချက်ချင်း ရပ်တန့်ရန် မြန်မာအစိုးရအား တောင်းဆိုသည်။